مقایسه پاسخ کلزا تحت تنش شوری و سیلیکون تکمیلی در مرحله سلولی و گیاه کامل (brassica napus)

به منظور بررسی تاثیر شوری و سیلیکون تکمیلی بر روی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک و صفات مرحله سلولی، گیاه کلزا رقم طلایه، سه آزمایش جداگانه در سطح جوانه زنی، گیاه کامل و مرحله سلولی در گلخانه تحقیقاتی و آزمایشگاه دانشگاه زنجان انجام گرفت. هر سه آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. برای بررسی جوانه زنی فاکتور اول شامل 5 سطح سیلیکات پتاسیم (0،1،2،3 و4 گرم بر لیتر) و فاکتور دوم سطوح مختلف شوری از منبع کلرید سدیم (شامل 0، 60، 120،180 و 250 میلی مولار) بودند. تیمارهای آزمایشی مورد استفاده در گلخانه شامل سیلیکات پتاسیم در 4 سطح (0،1،2و3 میلی مولار) و کلرید سدیم در 4 سطح (3/2، 5/6، 8 و 7/10 دسی زیمنس بر متر) بودند. و در مرحله سلولی، محیط کشت استفاده شده در مرحله جوانه زنی، ms استاندارد بود و در مرحله مربوط به اعمال تیمارها و کشت ریز نمونه ها، محیط کشت، ms تغییر یافته با نمک کلرید سدیم (0، 180، 360 و 540 میکرو لیتر) و سیلیکات پتاسیم (0، 1، 2 و3 گرم بر لیتر) و غلظت های مختلف هورمون های بنزیل آمینو پورین (2 و 3 میلی گرم در لیتر)، نفتالین استیک اسید (3 و 2 میلی گرم در لیتر) و d-2,4 (2 و 1 میلی گرم در لیتر) بودند. صفات طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و وزن خشک ساقه چه تحت تاثیر شوری و سیلیکون قرار گرفتند. تیمار 2 گرم بر لیتر si بالاترین درصد جوانه-زنی، سرعت جوانه زنی و کمترین میانگین تعداد روزهای سبز کردن را نسبت به سایر تیمارها نشان داد. همچنین تیمار 2 گرم بر لیتر siبا غلظت شوری 60 میلی مولار نیز بیشترین طول ریشه چه و ساقه چه را نشان داد. تاثیر تنش شوری و سیلیکات پتاسیم روی اغلب صفات سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک بوته، نسبت سطح برگ و وزن مخصوص برگ، پارامترهای فیزیولوژیک فتوسنتزی (مقدار فتوسنتز و پارامترهای وابسته، کارایی کربوکسیلاسیون، کارایی مصرف آب، کارایی تعرق، محتوای نسبی آب)، خصوصیات فیزیولوژیک غیر فتوسنتزی (درصد آسیب به غشا، و عناصر یونی) و صفات مرحله سلولی (درصد کالوس زایی لپه، وزن خشک کالوس لپه، درصد کالوس زایی ریشه، وزن خشک کالوس ریشه، درصد کالوس زایی محور زیر لپه و وزن خشک کالوس محور زیر لپه) معنی دار بودند. غلظت پتاسیم و کلسیم در سطوح بالاتر شوری افزایش معنی داری نشان دادند. میزان شوری بر راندمان کالوس زایی و وزن خشک کالوس های تشکیل یافته تاثیر منفی داشت ولی با کاربرد سیلیس در غلظت های بالاتر نمک، با توجه به تیمارهای بدون کاربرد سیلیس و غلظت شوری بالاتر، درصد کالوس زایی و وزن خشک آنها بهبود یافت.